Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.

Sorag: Esselämu aleýkum. Türkmenlerde adam ölenden soňra üçi, ýedisi, kyrky we ýyly (ýaly belli günlerini) edilýär. Dinimizde şuňa rugsat berilýärmi?

Jogap: Waleýkum esseläm.

Yslamda Allahyň razylygy üçin garyp, mätäçlere, kömek edip, sadaka berip sogabyny ölülere bagyşlamak dogrudyr we sogaby ölülere barýandyr.

Munyň üçin sadakaň (goýun soýmaly, petir bişirmeli diýen ýaly) belli bir jynsy, mukdary ýa-da sadaka bermek üçin belli bir wagty, aýy, güni ýokdur. Islän wagtyň, nämä güýjiň ýetse sadaka bermelidir. Köp zada ýagdaýy ýetýän köp zat, az zada ýagdaýy ýetýän az sadaka bermelidir. Esasy zat niýet Allahyň razylygy üçin bolmalydyr we mätäçe, garyba bermelidir. Çünki garyp, mätäç bolmaýana sadaka düşýän däldir.

Türkmenleriň içinde edilýän üçi, ýedisi, kyrky we ýyly ýaly günler bir näçe tarapdan Yslama tersdir. Olar:

1- Yslamda ölü jaýlanandan soňra 3 günden köp ýas tutmak dogry hasaplanmaýar.

Kuran, Sünnetde we dört mezhepde 3 günden artyk gün belläp ýas tutmalydygy barada ýa-da janly soýup, saçak ýazyp halky çagyrmak barada hiç hili delil ýokdur.

2 - Bu günlerde (3,7,40,ýyl) saçak ýazyp halky çagyrmaga biziň içimizde sadaka ady berilsede, hakykatda yslama görä sadaka hasaplanmaýar. Bu üýşmeleňe zyýafat ýagny myhman kabul etme diýilýär.

Çünki sadaka bolmagy üçin sadakany (puly, iýmiti) garyp, mätäjiň özüne äkidip berilýär we ol kişi isleýişi ýaly ol sadakadan peýdalanýar. Emma biziň aramyzdaky tertip-düzgün ýalňyş bolanlygy üçin sadaka sogaby hasyl bolmaýar, ölä hem hiç hili peýdasy degmeýär.

3- Bu hili ýalňyş tertip-düzgün din arkaly ýaslarda Kuran okap, töwür galdyryp gazanç edýän, bidgatçy mollalaryň tapan düzgünidir.

Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.