Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.
Sorag: Esselämu aleýkum muslim doganlar! Soraýan zadymda, ýalñyşlyk bolsa, Allah Tagala meñ günämi geçsin. Men şu aýata düşünmedim. Mahluk, mahluga sežde etse şirk bolmazmy, şu aýaty ginişleýin, düşündirip berseñiz: “Haçanda biz perişdelere Adama sežde ediñ diýenimizde. Olar sežde etdiler, diñe Iblis tekepbirlendi we kapyrlardan boldy.” (Bakara, 2/34) ?
Jogap: Waleýkum esseläm we rahmetullahi we barakatuh.
Bu aýatdaky Adam Pygambere (aleýhis salam) edilen sežde ybadat seždesi däldir, diñe salamlamak, sylag-hormat üçin edilen seždedir. Mysal üçin Kuran-Kerimiñ Yusuf süresinde şeýle geçýär: “Ýusuf Pygamber ene-atasyny tahtyñ üstüne çykardy we olar (Ýusufa gowuşanlary üçin) oña (Yusufa) sežde etdiler.”1
Ýusuf Pygambere (aleýhis salam) ýakynlary tarapyndan edilen sežde, ybadat seždesi bolman, diñe salamlamak, sylag-hormat üçin edilen seždedi. Adam Pygambere (aleýhis salam) Perişdeler tarapyndan edilen sežde-de edil şonuñ yalydyr.
Yslamdan öñki şerigatlarda bu hili salamlamak seždesi bardy. Emma biziñ Yslam şerigatymyzda salamlamak seždesi haram bolup, Allah Tagaladan başga zatlara sežde, ruku ýa-da başga ybadat görnüşlerinden birini etmek uly şirkdir we ynsany dinden çykarýar.2
Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.
1-Yusuf süresi 12/100.
2-Ymam Hafyz Ibn Kesir/ Tefsiril-Kuranil-Azim.