Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.

Sorag: Esselämu aleýkum.

Bir soragym bardy! Ilkinji ýaradylan zat Pygamberimiziň nury diýýärler. Ýa-da dünýä Pygamberimiziň hormatyna ýaradylyp, Allah Tagala Pygamberimize: Sen bolmadyk bolsaň dünýäni ýaratmazdym diýenmiş. Bu sözler barada özümçe ýalan diýip bilýärin. Eger maňa Kurandan aýat getirmeseler şol pikirimde galarmykam diýýän. Indi şu aýdanlarym hakda Sahyh hadys zat barmyka!?

Jogap:

Waleýkum esseläm we rahmetullahi we barakatuh.

1-nji hadys barada: Ilkinji ýaradylan zat Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) nurudyr diýen hadysda şeýle diýilýär:

أول ما خلق الله نور نبيك يا جابر

“Eý Jabir: Allah Tagalaň ilkinji ýaradan zady seniň Pygamberiň nurudyr .”

Alymlarymyz bu hadys barada: musulmanlaryň içinde bidgatçylar tarapyndan ýaýradylan toslama we ýalan hadys diýip aýdýarlar.

Bu hadys barada Ymam Suýuti (849-911 hijri) (Allah oňa rahmet etsin): Hadysyň senedi ýok diýýär.

Hadysyň senedi diýmek: Hadysy rowaýat edijileriň zynjyry diýmekdir. Hadysçy alymlar hadysyň senedini barlap şondan soňra hadys barada sahyh, hasan, zaýyf diýip, höküm çykarýarlar.

Emma ýokardaky hadys diýip ýaýradylan sözde Ymam Suýutiniň hem aýdyşy ýaly düýbünden senedi ýok!

Muhaddis Şeýh Nasruddin Albani (1332-1420 hijri)(Allah oňa rahmet etsin) bu hadys barada: Batyl ýagny Ýalan diýýär. ¹

 2-nji hadys barada:

Ikinji hadysda bolsa, Allah Tagalanyň Pygamberimize (sallallahu aleýhi we sellem) :

لولاك ما خلقت الدني

“Sen bolmadyk bolsadyň dünýäni ýaratmazdym” diýen rowaýatydyr.

Bu hadys hem toslama we ýalan hadysdyr.

Bu barada Ymam Ibnul Jewzi (Allah oňa rahmet etsin) Mewzuat ( الموضوعات) ýagny Toslama hadyslar atly kitabynda belläp geçýär. Ymam Suýuti (Allah oňa rahmet etsin) hem ony tassyk edýär.

Muhaddis Şeýh Albani (Allah oňa rahmet etsin) (سلسلة الأحاديث الضعيفة والموضوعة) Zaýyf we toslama hadyslar atly eserinde bu rowaýatyň batyldygyny/ýalandygyny belläp geçýär.

Bu agzalan sözler halk içinde hadys diýip, ýaýran bolsada hadys däldir. Ýagny toslama we ýalandyr. Bulara meňzeş sözleri zaýyf, hasan, sahyh diýip hadysyň mertebelerinden bihabar bolan, sowatsyz, bidgatçy kişiler ýaýradýarlar.

Hadysyň anyk hökümini bilmän Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) adyndan gürlemek ýa-da Ol diýdi diýmek, uly günädir.

Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) bu barada şeýle diýýär:

مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ

“Kim bilkastlaýyn maňa ýalan ýöňkese, (ýagny diýmedik zadyma diýdi diýse) dowzahda ýerini taýynlasyn.” ²

Anyk bilmeýän hadyslarymyzy gürlemekden we ýazmakdan ägä bolalyň!

Salamat boluň!