Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.

Sorag: Esselämu aleýkum. Hristianlar 71 fyrka, ýehudylar 72 fyrka, musulmanlar bolsa 73 fyrka bölünmeli diýilýär. Şolaryň diňe biri dory ýoldadyr diýilýär. Şolar barada aýdyp beräýiň. “Ähli-sünnet wel jemagat” diýmeklik näme açyklap beräýseňiz?

Jogap: Waleýkum esseläm we rahmetullahi we berekatuh.

Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) hadysda şeýle diýýär:

افترقت اليهود على إحدى وسبعين فرقة، وافترقت النصارى على اثنتين وسبعين فرقة، وستفترق هذه الأمة على ثلاث وسبعين فرقة كلها في النار إلا واحدة، قيل: من هي يا رسول الله؟ قال: من كان على مثل ما أنا عليه وأصحابي. وفي بعض الروايات: هي الجماعة رواه أبو داود والترمذي وابن ماجه والحاكم، وقال: صحيح على شرط مسلم.

“Ýehudylar 71 fyrka (topara) bölündiler, hristianlar 72 fyrka bölündiler, bu ymmat bolsa, 73 fyrka bölüner. Birinden başga ählisi dowzahdadyr. Sahabalar: Ýa Resulullah (ol dogry ýolda boljaklar, halas bolanlar) kimler diýip soradylar. Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem): Meniň we sahabalarymyň ýolundan gidenler diýýär, käbir rowaýatlarda bolsa ol jemagatdyr diýýär.” (Ebu Dawud, Tirmizi, Ibn Mäje, Hakim)

Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) halas boljak toparyň esasy waspyny bize habar berip: Meniň we sahabalarymyň ýolundan gidenler diýýär.

Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) ýolundan gidenler, Pygamberimiziň sünnetine eýeren kişilerdir. Şonuň üçin olara Ähli-sünnet ýagny sünnete eýerenler diýilýär. Sünnetiň esasynda birleşendikleri üçin bolsa, jemagat diýilýär.

Şonuň üçin ähli-sünnede hadysda habar berilişi ýaly Fyrkai-Najiýe ýagny Halas bolan topar diýilýär.

Ähli-sünnet wel jemagatyň başga bir ady bolsa, Taifei-Mansura ýagny Ýeňiş gazanan topardyr. Bu barada Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) şeýle diýýär:

 لا تزال طائفة من أمتي ظاهرين على الحق لا يضرهم من خذلهم حتى يأتي أمر الله وهم كذلك

“Ymmatymdan bir topar hemişe hak ýolda ýeňiji bolmaga dowam etjekdir. Olara garşy gidenler olara zyýan berip bilmezler. Allahyň buýrugy gelýänçä olar (hak ýolda üstün) bolarlar.” (Muslim)

Bu hadysda habar berilen topar ähli-sünnet wel jemagatdyr. Bu hadys Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) mugjyzalaryndandyr. Çünki Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) Allahyň buýrugy ýagny kyýamat gelýänçä, bu toparyň hak ýolda boljagyny habar berýär. Häzirki güne çenli ähli-sünnet wel-jemagatyň bar bolmagy, Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) hadysda habar beren zatlarynyň hasyl bolup duranyny görkezýär.

Hak ýolda bolan musulmanlaryň iň uly waspy Kurana, Sünnete we sahabalaryň, selefi-salyhynyň ýoluna eýermekleridir.

Ilkinji hadysa üns bersek, Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem): Meniň we sahabalarymyň ýoluna eýerenler diýýär. Çünki Pygamberimizden (sallallahu aleýhi we sellem) Kuran we sünneti öwrenip, gorap we biziň zamanymyza çenli gelip ýetmegine sebäp bolan sahabalardyr.

Kuran we Sünnede iň gowy düşünen kişiler hem sahabalardyr. Çünki sahabalar gije-gündiz Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) ýanynda boldular. Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) her bir sözüni, herekedini bellediler. Allah Tagala ençeme sahabany entäk dirikäler jennet bilen buşlady. Sahabalaryň ählisi jenneti ynsanlardyr.

Sahabalardan bu dini tabygynlar ýagny sahabany görenler öwrendiler. Tabygynlardan bolsa, taby-tabygynlar öwrendiler. Bulara ilknji üç nesil musulmanlar selefi-salyhyn ýagny salyh, dürs geçmişler diýilýär.

Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) sahyh hadysda selefi-salyhynyň üstünligine üns çekip şeýle diýýär:

خير الناس قرني ثم الذين يلونهم ثم الذين يلونهم

“Ynsanlaryň haýyrlysy meniň zamanamdakylar, soňra olardan soňra gelenler, soňra olardan soňra gelenler.” (Buhari, Muslim)

Başga hadysda Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we selem) sahabalara eýermegi buýrup şeýle diýýär:

عَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ الْمَهْدِيِّينَ بَعْدِي

“Meniň sünnetime we hidaýat edilen (dogry ýolda bolan) halyfalaryň ýoluna eýeriň.” (Ebu Dawud)

Şonuň üçin ähli-sünnede sahabalaryň, selefi-salyhynyň yzyna eýerýändikleri üçin selefiý diýilýär.

Netijede Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) hadyslarda habar beren halas boljak topary ähli-sünnet wel-jemagatdyr.

Ähli-sünnediň ýoly Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) getiren hak dini bolan Yslamdyr.

Ähli-sünnet wel -jemagat bolmak üçin üç zada eýermek wäjipdir:

1-Allah Tagalanyň kelamy Kuran-Kerim.

2- Pygamberimiziň (sallallahu aleýhi we sellem) sahyh sünneti.

3-Sahabalaryň, dört-mezhebiň ýagny selefi-salyhynyň ýoludur.

Şu üç zatdan birine eýermeýän kişi ähli-sünnet däldir.

Ähli-sünnet wel-jemagat Kuran, sünneti öz düşünjelerine görä dälde, sahabalaryň, selefi-salyhynyň düşünşine görä düşünüp amal edýändir.

Ähli-sünnet wel-jemagatyň başgada atlary bardyr: Ähli-hadys, ähli-eser, ähli-ittiba, guraba, selefiý, fyrkai-mansura, fyrkai-najiýadyr.

Salamat boluň.