Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salawat we salam bolsun.

Şeýh Muhammed bin Salih el-Useýmin fetwasynda şeýle diýýär:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi we sellem hadysda: “Amallar niýetlere görädir. Her kim nämä niýet eden bolsa, şol bardyr” diýendir. (Buhari, Muslim) Niýetiñ ýeri kalpdyr, dil bilen aýdylýan däldir. Mysal üçin sen täret almak üçin ýeriñden tursañ bu eýýäm niýetdir. Zor salynmadyk ýagdaýynda, akyly ýerinde (öz erkine) bolan bir ynsanyñ niýet etmezden bir amaly etmegi mümkin däldir. Şonuñ üçin hem alymlar şeýle diýendirler: Eger Allah Tagala bize niýetsiz amal etmegimizi buýran bolsady, bu başarylmajak tabşyryk bolardy.

Ne Pygamberimiz sallallahu aleýhi we sellemiñ, ne-de sahabalaryñ niýeti dili bilen aýdandyklary barada rowaýat ýokdur. Niýeti dili bilen aýdýan kişiler muny bilimsizlikden ýa-da niýeti dil bilen aýtmaly diýen, kişileri taklit edýändikleri üçin aýdýandyrlar. Niýeti dil bilen aýtmagyñ tarapyny tutan kişiler, kalp bilen diliñ kybapdaş, deñ bolmagy üçin niýeti dil bilen aýtmagyñ gerekdigini aýdýarlar. Emma biz munyñ ýalñyşdygyny aýdýarys. Çünki niýeti dil bilen aýtmak meşru bolsady, Pygamberimiz sallallahu aleýhi we sellem hadysynda aýdardy ýa-da özi amaly bilen görkezip ymmatyna öwrederdi. Üstünlik Allahdandyr.” (Muhammed bin Salih el-Useýmin, Fetawa Erkanil-Islam)

Ymam Newewi rahimahullah, Rawdatut-Talibinde (1/244) şeýle diýendir: “Niýet kast etmek (bilmek, göz öñüne getirmek) diýmekdir. Namaz kyljak kişi haýsy namazdygyny, parzyny ýa-da sünneti ýaly namaza degişli hususlary ýadyna düşürer, soñra buny kalbyndan geçirip namaza tekbir alar.”

Ebu Ubeýde Meşhur bin Hasen Alu-Selman Namazda göýberilýän ýalñyşlyklar baradaky ýazan kitabynda şeýle diýýär: “Niýet dil bilen aýdylmaz. Çünki niýeti dil bilen aýtmak buýrulan däldir. Hatda Pygamberimiz sallallahu aleýhi we sellem we sahabalary niýeti dil bilen aýtmadyklary üçin niýeti dil bilen aýtmak bidgatdyr.” (el-Muhkemul-Metin fi'htisaril-Kawlil-Mubin fi Ahtail-Musallin)

Alymlaryñ aýdyşy ýaly niýetiñ ýeri kalpdyr. Bu örän möhüm zatdyr. Çünki hadysda-da aýdylyşy ýaly niýetler amallara baglydyr. Ynsanyñ dili bir zat aýdyp durka kalby onuñ düýbünden tersini diýip biler ýa-da biri öýle namazyna gelende, dili bilen ikindi diýip, ýalñyşyp biler. Bu tejribede köp sataşylýan zatdyr. Şonuñ üçin niýetimizi kalbymyz bilen aýtmaly we Pygamberimiziñ we sahabalaryñ buýurmadyk we etmedik zadyndan gaçmalydyrys.

Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salawat we salam bolsun.