21 noýabr 2024 / 1446 جمادى الأولى 19

Selef diýmek näme we Selefiler (Ähli-Sünnet) kimler?

17 ýanwar 2014 / 1178 Görülen

Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.

Sorag: Esselämu aleýkum we rahmatullahi wa barakatuhu selef diýmek näme we selefiler (ähli-sünnet) diýip kime aýdylýar?

Jogap: Waleýkum esseläm we rahmetullahi we barakatuh.

Selef sözüniñ arapça sözlük manysy “öñki geçen, geçmiş, öñki ýaşap geçip gidenlerdiýen manylary añladýar. Mysal üçin bir kişiniñ ata-babalary hakynda “Onuñ selefidiýiler. Başga bir manysy bolsa, senden öñ ýaşap geçen ýaş taýdan we fazilet, ylym taýdan senden üstün bolan atalaryñ we garyndaşlaryñ diýmekdir. Kuran-Kerimde selef sözi sekiz ýerde geçýändir.

Yslam adalgasynda selef-salih / geçmiş faziletli, salih kişiler diýip, ilkinji üç nesil musulmanlar bolan Sahaba, Tabigyn we Tabi-tabigynlar göz öñüne tutulýar. Bular Pygamberimiziñ (sallallahu aleýhi we sellem) hadysynda habar beren üç neslidir. Sahyh Buharide we Muslimde geçen hadysda, Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) şeýle diýýär: “Ymmatymyñ iñ haýyrlysy meniñ döwrümde ýaşanlardyr (sahabalar). Soñra olardan soñkylar (tabigynlar). Soñra olardan soñkylar (tabi-tabigynlar).

Keşşafu Ystylahatil-Funun atly eserde selefiñ düşündirişi barada şeýle diýilýär: “Şerigatda selef Ebu Hanifa we egindeşleri ýaly din meselesinde (sahyh) mezhebi taklit edilen we yzyndan gidilen kişilerdir. Çünki olar biziñ selefimizdir. Sahabalar we tabigynlar bolsa, olaryñ selefidir. (et-Tehanewi, Keşşafu Ystylahatil-Funun, 1/748, 1317 h)

Pygamberimizden soñra ilkinji üç nesil musulmanlaryñ, dört mezhebiñ, ymamlaryñ ýoluna eýerenlerede selefiý diýilýär. We bularyñ başgada atlary we lakamlary bar. Ähli-Sünnet we'l-Jemagat, Ähli-Sünnet, Ähli-hadis, Ähli-Eser, Ähli-ittiba, Taifei-Mansura we Firkai-Najiýe bularyñ hemmesi Selefe we selefiñ ýoluna boýun bolanlara berilen atdyr.

Möhüm bellik: 

Günümizde Selefiý, Ähli-Sünnet we'l-Jemagat sözüniñ aşagynda bukulyp, sözde özüni selefiý diýip tanadýan hariji, tekfirji, radikal, fanatik toparlar peýda bolandyr. Bu toparlaryñ esasy wasyplary:

1-Özünden başgalaryny doly musulman hasap etmezler.

2-Musulmanlaryñ hökümdarlaryna kapyr diýip, halky hökümede garşy küşgirmek bilen meşgul bolarlar.

3-Musulmanlary şirk we küfr etmekde günäkärläp derrew kapyr diýerler.

4-Köpüsi gaharjañ, gödek we ylymsyzdyr.

5-Iki gepleriniñ biri: Allahyñ hökümi bilen höküm etmeýän kapyr, müşrikdir.

6-Öz pikir düşünjelerini başga ynsanlara zor bilen kabul etdirjek bolarlar.

Ýokarda sananlarymyz diñe sözde özlerine Selefiý, Ähli-Sünnet we'l Jemagat diýýän ýalançylaryñ käbir wasyplarydyr.

Allah Tagala Muhammed sallallahu aleýhi we sellemiñ ymmatyny azan ynsanlaryñ şerinden gorasyn, bizede sözde we amalda hakyky selefiý, ähli-sünnet we'l-Jemagat bolmak nesip etsin.

Akyda

Maglumatlary ulanmak we ýaýratmak maslahat berilýär. Emma maglumatlaryñ göçürme nusgalaryny gazanç maksady bilen gaýtadan işläp çap etmek gadagandyr.
Maglumatlary ulanylanda sahypany çeşme hökmünde görkezmek hökmandyr.