Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.
Sorag: Esselämu aleýkum. Meniň soragym: Öýde saklanýan guşlar ýagny toty guş (papugaý) saklasaň şolar gargynýar diýýärler. Şol aýdylýan zat çynmy? Sebäbi mende toty guş bar, öýe gelen myhmanlaryň biri dinimizde bolanok diýip aýtdy. Hormatlamak bilen jogabyňyza garaşýaryn?
Jogap: Waleýkum esseläm we rahmetullahi we berekatuh.
Allah Tagalanyň ýaradan zatlary barada pikir etmek üçin, dynç almak üçin, çagalara güýmenje bolmagy üçin öýde owadan balyklar we guşlar saklamak bolýandyr.
Sahyhaýynda Enes bin Mälikden şeýle habar berilýär: “Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) ynsanlaryň iň gowy ahlaklysydy. Meniň Ebu Umeýr atly jigim bardy. (Bir gezek) Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) gelip jigime: Ebu Umeýr, Nugaýr näme etdi diýdi.” 1
Enes bin Mäligiň habar beren wakasynda Onuň jigisi Ebu Umeýriň kiçijek guşy bardy. Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) Ebu Umeýriň ýanyna gelip Ebu Umeýr, Nugaýr/guşjagaz näme etdi diýip, oýun ederdi.
Nugaýr: Kiçijek guşuň ady.
قال ابن حجر في الفتح : إن في الحديث دلالة على جواز إمساك الطير في القفص ونحوه ، ويجب على من حبس حيواناً من الحيوانات أن يحسن إليه ويطعمه ما يحتاجه لقول النبي صلى الله عليه وسلم الله عليه وسلم الله عليه وسلم: " دخلت امرأة النار في هرة ربطتها، فلم تطعمها، ولم تدعها تأكل من خشاش الأرض". متفق عليه .
Uly alym Ibn Hajer Fethul-Bäri atly kitabynda, bu hadysyň düşündirişinde şeýle diýýär:
“Bu hadysda guşlary kapasalarda saklamagyň bolýandygyna delil bardyr. Emma haýsy haýwan bolanda-da ony saklajak kişi, olara gowy seretmeli, iýmitlendirmeli, mätäç zatlaryny bermelidir. Çünki Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) şeýle diýýär: “Bir zenan bir pişigi daňyp goýanlygy üçin jähenneme girdi. Oňa iýmit bermedi we özi gidip ýerdäki mör-möjeklerden iýer ýaly ony göýbermedi.” 2
Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.
1-Sahyh Buhari, Sahyh Muslim.
2-Sahyh Buhari, Sahyh Muslim.