Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.

Sorag: Esselämu aleýkum. Musulmançylykda nika ýüzügi haýsy eliñe dakylýar?

Jogap:

Waleýkum esseläm we rahmetullahi we barakatuh.

Ilki bilen soragy musulmançylykda aslynda nika mynasybetli, nika ýüzük dakmak barmy diýip, soralsa dogry bolar!

Nika mynasybetli maşgala gurýanlaryñ biri-birine nika ýüzük dakmagy musulmanlaryñ adaty däldir. Bu musulmanlara kapyrlardan gelen adatdyr. Bu adat Türkmenlere Sowet döwründe ruslardan gelen zatdyr.

Kapyrlaryñ adatyny özüñe ýörelge edinmek, olaryñ edenini gaýtalamak, olara meñzemäge çalyşmak, Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) tarapyndan gadagan edilendir. Musulmanlar kapyrlaryñ adatyna mätäç däldir. Biziñ dini we dünýewi işlerimiziñ ählisini, söýgüli Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) öwredip gidendir. Şonuñ üçin hem musulmanlaryñ däp-dessurlary Kuran we sünnete laýyklykda bolmalydyr.

Bu barada Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) şeýle diýdi: “Kim bir millete meñzese, ol hem olardandyr.” (Ahmed, Ebu Dawud)

Alymlar bu hadysyñ şerhinde: “Musulmanyñ ynançda, ybadatda, ahlakda, özüni alyp barşynda, söz we adatlarynda kapyrlara meñzemegi, olara eýermegi, olaryñ däplerini gaýtalamagy haramdyr diýip, şerh edendirler.” Hakykatdan hem bu örän möhüm zatdyr, çünki daşy meñzäniñ wagtyñ geçmegi bilen içi hem meñzäp başlar.

Pygamber (sallallahu aleýhi we sellem) şeýle diýdi: “Bizden başgasyna meñzeýän bizden däldir. Ýahudy we hristianlara meñzemäñ. Çünki ýahudylar salamlaşanlarynda barmaklary bilen yşarat ederler, hristianlar salamy bolsa, elleriniñ aýasy bilen yşarat etmekdir.” (Sahyhul-Jami, 5434)

Başga hadysda: “Kim bizden başgasynyñ sünneti (ýörelgesi, adaty) bilen amal etse bizden däldir.” (Sahyhul-Jami, 5439) diýendir.

Bu barada Şeýh Salih Fewzanyñ şeýle fetwasy bar: “(Nika mynasybetli) nika ýüzügi dakmak musulmanlaryñ adaty däldir. Eger bu ýüzükler dakylmagy sebäpli är-aýalyñ arasyndaky söýgüniñ artmagyna, dakylmadyk ýagdaýynda bolsa, maşgala gatnaşygynyñ bozuljagyna ynanylsa bu şirkdir.”

Emma diñe toý mynasybetli geline ýa-da öýlenýän ýigide sowgat höküminde ýüzük bermek gowy zatdyr. Çünki sowgatlaşmak sünnetdir.

Dinimiz yslam zenanlara diñe öz ärleri üçin ýa-da zenanlaryñ arasynda altyndan, kümüşden ýa-da başga gymmat baha metallardan zynatlar bilen bezenmäge, ýüzük, bilezik, gulak halka, boýun halka, burun halka, aýaklaryna bilezik dakmaga rugsat berendir. Emma bu diñe ärleri üçindir ýa-da diñe zenanlaryñ arasynda bolmalydyr. Eger keseki erkelere görünmek üçin bolsa, onda günäkärçilik bolar.

Ýüzük meselesinde zenanlara islän barmaklaryna ýüzük dakyp bilerler.

Emma erkeklere diñe kümüş ýüzük dakmaga rugsat berilýär. Altyn dakynmak musulman erkeklere haramdyr. Erkeklere süýem (şahadat) we orta barmakdan başga barmaklaryna ýüzük dakmalydyr. Bu barada Sahyh Muslimde, Hezreti Alidan (radiallahu anh) şeýle rowaýat edilýär: “Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) şu we şu diýip, süýem (şahadat) we orta barmagyny görkezip, ol ikisine ýüzük dakmagy gaýtardy.” (Muslim /2078)

Ymam Newewi hadysdaky gadaganlyk diñe erkeklere degişli bolup, zenanlary içine almaýanlygy barada ijma nakyl edendir.

Allaha hamd, Pygamberimize, maşgalasyna, ashabyna salat we salam bolsun.