Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.

Sorag: Esselämu aleýkum. Çagany sünnetlemek barada maglumat berýäseñiz? Näçe ýaşda sünnet etdirmek musulmançylykda dogry hasaplanýar? Maglumat berseñiz minnetdar bolardym. Hemde höwes bilen berýän maglumatlaryñyzy okaýan sag boluñ!

Jogap:

Waleýkum esseläm.

Pygamberimiz Muhammed (sallallahu aleýhi we sellem) çagalary sünnet etmeklige gaty ähmiýet bererdi. Ebu Hureýreden (radiallahu anh) rowaýat edilen hadysda, Pygamberimiz (sallallahu aleýhi we sellem) şeýle diýýär: “Bäş zat fytratdandyr. Sünnet bolmak, uýat ýerleriñ we goltugyñ tüýüni aýyrmak, dyrnaklary kesmek we murty gysgaltmak.” (Buhari / 5891, Muslim / Newewi şerhi bilen / 1/541)

 Fytrat sözi geçen Pygamberleriñ we şerigatlaryñ bir agyzdan kabul eden we biziñ hem oña eýermegimiz wäjib bolan dini esaslarydyr. Sünnet etmek öñki şerigatlarda hem bar bolan dini esasdyr.

Käbir hadyslarda habar berilişine görä, sünnet etmek Ybraýym Pygamberden (aleýhis salam) başyny alyp gaýdýar. Ýahýa bin Said, Said Ibnul-Müseýýebdan (rahimehullah) şeýle rowaýat edýär: “Ybraýym Pygamber (aleýhis salam) ilkinji myhman alan kişidir. Ilkinji sünnet bolan, murtuny gysgaldan we saçy ilkinji agaran kişi Ybraýymdyr (aleýhis salam).” (Muwatta, Syfatun-Nebi/4/2,922)

Sünnet bolmak biziñ şerigatymyzda-da öz ähmiýetini gorandyr. Hatda käbir alymlarymyz sünnet etmegi wäjib we parz höküminde görendirler. Ymam Şafygy (rahimehullah): “Ululyk ýaşyna ýetmezinden öň çagany sünnet etmek, weliñ (çaga jogapkär kişi) üstüne wäjipdir” diýýär.

Çagany näçe ýaşynda sünnet etmekligi barada bolsa, alymlarymyz yhtylaf edendirler. Käbir hadyslarda çagany sünnet etmek üçin ýedinji güni agzalan bolsa, başga rowaýatlarda sünnet etmek ýaşyny çagañ düşünip başlaýan ýaşlaryndan soñra diýlip geçendir. Ibn Abbas (radiallahu anhuma): “Sahabalar çagalaryny özüni bilip başlaýança sünnet etmezdiler” diýýär. (Ibn Kaýýim, Zädul-Mead)

 Meýmune (rahimehullah) Ymam Ahmetden, Hasan el-Basriniñ çagany ýedilenji güni sünnet etmegi mekruh görýändigini rowaýat edýär, emma Ymam Ahmediñ özi şeýle diýýär: “Çagany ýedinji güni sünnet etmegiñ zyýany ýokdur. Hasan el-Basriniñ ýedilenji gün sünnet etmegi mekruh görmeginiñ sebäbi, ýahudylara meñzemezlik üçindir. Emma ýedilenji gün sünnet etmekde olar bilen meñzeşlik ýokdur.” (Ibn Kaýýim, Zädul-Mead)

Netijede çagany haýsy ýaşda sünnet etmeklik barada anyk we takyk buýruk ýokdur. Ýagny çaga ululyk ýaşyna ýetmezinden öñ sünnet edilmelidir. Bu bolsa düşünip başlamazyndan öñ ýa-da düşünip başlanyndan soñra etmek bilen mümkin bolar.

Musulman lukmanlar çaga näçe kiçi ýaşta sünnet edilse, şonçada ýeñil geçirjekdigini aýdýarlar.

 Allaha hamd, Pygamberimiz Muhammede salat we salam bolsun.